Hao Wang, Mingming Chen, Yang Li, Wenjun Cui, Qian An, Xiangyang Yin, Bing Wang (2025). Exploring the therapeutic potential of beetroot juice in patients with peripheral artery disease: A Narrative review, Nitric Oxide, Volume 156, 2025, Pages 57–66.
DOI: 10.1016/j.niox.2025.03.003
Pancar suyu, son yıllarda kalp-damar sağlığına etkileri ile öne çıkan doğal bir süper gıda haline geldi. Özellikle damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon ve egzersiz performansındaki düşüş gibi sağlık sorunları yaşayan bireyler için, pancar suyu bilimsel araştırmalar ışığında umut vaat eden bir destekleyici olarak görülüyor.
Pancar Suyu Neden Bu Kadar Önemli?
Pancar (Beta vulgaris), nitrat, betain, polifenoller, betalain ve lif gibi birçok biyolojik olarak aktif bileşeni bünyesinde barındırır. Bu bileşenler sayesinde pancar suyu:
- Kan akışını artırır
- Tansiyonu düzenler
- Egzersiz performansını artırır
- Endotelyal (damar iç yüzeyi) fonksiyonları iyileştirir
- Kaslara oksijen taşınımını kolaylaştırır
🔬 Kaynak: Wang H. et al., 2025, Nitric Oxide, Vol. 156, pp. 57–66. https://doi.org/10.1016/j.niox.2025.03.003
Nitrat: Pancar Suyunun Güç Kaynağı
Pancar suyunun bu kadar etkili olmasının temelinde yüksek nitrat içeriği yatar. Vücuda alındığında nitratlar, tükürükteki bakteriler sayesinde nitrik okside (NO) dönüştürülür. Nitrik oksit, damarları genişleterek kan basıncını düşürür, kaslara daha fazla oksijen taşınmasına yardımcı olur ve damar tıkanıklığını önleyici etki gösterir.
Araştırmalar, 70 mL pancar suyu tüketiminin plazma nitrat seviyelerini 14 kat, nitrit seviyelerini ise 7 kat artırdığını göstermektedir. Bu da özellikle periferik arter hastalığı (PAD) gibi dolaşım bozukluklarında büyük önem taşır.
Egzersiz Performansında Gözle Görülür Artış
Pancar suyunun düzenli kullanımı, PAD hastalarında maksimum yürüme mesafesini ve egzersiz sonrası toparlanma süresini iyileştirmiştir. Orta düzeyde nitrat içeren pancar suyu tüketimi ile:
- Yürüme mesafesi +37.5 m artmış
- Egzersiz sonrası toparlanma süresi belirgin şekilde kısalmıştır
Bu veriler, pancar suyunun sadece sağlıklı bireylerde değil, damar problemi olan hastalarda da fiziksel kapasiteyi artırabileceğini göstermektedir.
Tansiyonu Dengeleyici Etkisi
Yine aynı çalışmada, pancar suyunun diyastolik (küçük tansiyon) ve ortalama arteriyel basıncı anlamlı düzeyde düşürdüğü belirtilmiştir. Bu, yüksek tansiyonu olan bireyler için doğal bir destekleyici çözüm olabilir.
“Pancar suyu tüketimi sonrası küçük tansiyon 67 mmHg’den 62 mmHg’ye, ortalama arteriyel basınç ise 91 mmHg’den 85 mmHg’ye düştü.” (Wang H. et al., 2025)
Mikrodolaşımı ve Kas Performansını Geliştirir
Pancar suyundaki nitratlar, iskelet kaslarının mikrodolaşımını artırarak daha iyi oksijenlenme sağlar. Bu, özellikle yaşlı bireylerde ve damar hastalığı olanlarda kas yorgunluğunu azaltır ve hareket kabiliyetini artırır. Araştırmada, pancar suyu tüketen bireylerin kaslardaki oksijenlenme düzeyi belirgin şekilde artmıştır.
Bağışıklık ve Antioksidan Destek
Betalain, betain ve epikateşin gibi bileşenler sayesinde pancar suyu:
- Hücreleri oksidatif strese karşı korur
- Anti-inflamatuar etki gösterir
- Serbest radikallerin zararını azaltır
- Bağışıklık sistemini güçlendirir